Onderhandelen over aansprakelijkheid

Oei, een aansprakelijkheidsbepaling in het contract. Wat nu? Goed lezen, dat is in elk geval stap één! Vervolgens een risico-inschatting, een waardebepaling van het contract en een tolerantieniveau bepalen. Ik help je op weg naar het sluiten van de deal!

Aansprakelijkheid

Het kopje aansprakelijkheid in een overeenkomst of in algemene voorwaarden trekt vaak direct de aandacht. In zo’n artikel wordt namelijk bepaald in hoeverre je je schade kunt verhalen, als er iets mis gaat. Als verkoper of dienstverlener wil je het risico voor aansprakelijkheid het liefst zo laag mogelijk houden. Aansprakelijkheidsbeperkingen kunnen er dan bijvoorbeeld zo uit zien:

• ‘Wij zijn niet aansprakelijk voor schade door foutief gebruik van de door ons geleverde goederen’
• ‘Aansprakelijkheid is beperkt tot het bedrag dat onze verzekeraar per gebeurtenis uitkeert’

Alle risico’s voor aansprakelijkheid bij schade voor 100 procent uitsluiten kan meestal niet. Er gelden namelijk regels voor grenzen stellen aan aansprakelijkheid. Deze regels zijn strenger wanneer je aan consumenten levert (B2C), dan wanneer je aan bedrijven levert (B2B).

In alle gevallen geldt dat het artikel redelijk moet zijn en niet in strijd met de wet. Het artikel mag bijvoorbeeld niet bepalen dat schade die ontstaan is door opzettelijk handelen (expres iets fout doen), niet kan worden verhaald. De geldigheid van een aansprakelijkheidsartikel wordt verder vaak gemeten aan de omstandigheden van de overeenkomst. Was de dienst bijvoorbeeld gratis? Dan mag je minder verwachten dan bij een dure dienst. Of heb je geen enkele gelegenheid gegeven om de voorwaarden met daarin de aansprakelijkheidsbeperking te lezen? Dan is de kans klein dat je de wederpartij hieraan kunt houden.

Onderhandelen

Als verkoper of dienstverlener wil je je aansprakelijkheid zoveel mogelijk beperken. Dat voorkomt het risico op onverwachte kosten. Als afnemer wil je logischerwijs dat als er iets mis gaat, de schade wordt vergoed. Om die reden staan contractpartijen voor de aansprakelijkheidsregeling vaak lijnrecht tegenover elkaar. Het is dan verstandig om goed geïnformeerd het gesprek met elkaar aan te gaan.

Gedurende de onderhandelingen maak je bijvoorbeeld afspraken over een schadeplafond, de termijn waarbinnen je een beroep kunt doen op schade en welke soort schade er wel en welke niet wordt vergoed. Bij de onderhandeling houd je de volgende onderwerpen in gedachten:

• waarde van het contract
• risico’s die de uitvoering van de diensten of de te leveren artikelen met zich brengen
• jouw grenzen en dealbreakers

Opties

Het schadeplafond kiezen kan op verschillende manieren. Zo kun je een koppeling maken met de waarde van het contract (ik vergoed tot een bedrag dat gelijk staat aan de facturen die je de afgelopen 12 maanden aan mij hebt betaald), maar ook naar de voorwaarden van je verzekeraar (ik vergoed de schade tot het bedrag waarop mijn verzekeraar de schade vergoed). Ben je wederpartij van een contract waar zo’n bepaling in staat? Dan is het natuurlijk wel belangrijk om te controleren of de aanbieder überhaupt verzekerd is. 

De termijnen waarbinnen je een beroep kunt doen op schadevergoeding staan in de wet. In een contract kun je hier echter andere termijnen voor afspreken. Het is dus belangrijk om te controleren of er een termijn wordt afgesproken en zo ja, of die termijn ook haalbaar is. Als bijvoorbeeld is afgesproken dat je binnen een week na ontstaan van de schade een brief moet sturen om de schade vergoed te krijgen, dan is 3 weken op vakantie gaan al een risico. 

In contracten kan dan ook nog een onderscheid worden gemaakt in de soort schade die wordt vergoed. Vaak wordt er gesproken van ‘directe’ en ‘indirecte’ schade. Dit zijn geen juridische termen, of naar normaal Nederlands te vertalen termen. Het is daarom belangrijk om precies te beschrijven wat je daarmee bedoelt. Bijvoorbeeld het onderscheid tussen materiële schade en de herstelkosten, en omzet- of winstverlies of imagoschade.

No deal

Kom je er met elkaar niet uit? Dan kan dat een dealbreaker zijn. Je kunt echter ook nog met elkaar afspreken om niets over aansprakelijkheid af te spreken. In dat geval gelden de regels uit de wet. Daarin staat dat als je een ander schade toebrengt (en dat jouw schuld is of in elk geval voor jouw rekening moet komen), je dat moet betalen, tenzij sprake was van overmacht.