Duidelijkheid in regels voor online platformen

Eind 2021/begin 2022 komen er nieuwe consumentenbeschermingsregels bij. Nieuwe regels voor platformaanbieders zijn hier een onderdeel van. De Autoriteit Consument & Markt publiceerde op 23 november in aanloop daarop alvast een set met vuistregels voor platformen.

Nieuwe regels in Europa

In 2019 is een Europese Richtlijn aangenomen voor betere consumentenbescherming in de Europese Unie. De aanleiding hiervoor is de opkomst van de platformeconomie. Waarbij steeds meer vragen naar voren komen over de verdeling van verantwoordelijkheden tussen het platform en de verkoper. Wanneer kun je nou bij wie terecht? De regels uit de richtlijn moeten voor het einde van 2021 omgezet zijn in nationale wetgeving.

Leidraad voor online platformen

De Autoriteit Consument & Markt (afgekort ACM) publiceerde vuistregels voor online platformen in een leidraad. Deze vuistregels zijn bedoeld om consumenten te beschermen, die tussen wal en schip vallen op een online platform. Oftewel, tussen verkoper en platformaanbieder. De vuistregels in de leidraad dragen bij aan het vertrouwen van consumenten en bedrijven in de digitale economie.

Maar wat is een online platform

De wet kent niet zoiets als een online platform. De ACM heeft daarom in de vuistregels zelf een definitie gegeven. De ACM stelt:

“Online platformdiensten faciliteren interacties en/of transacties tussen gebruikers van goederen, diensten en/of informatie op het platform.“

Hiermee worden onder andere marktplaatsen, appstores, deelplatformen, zoek- en vergelijkingsplatformen, beoordelingsplatformen en ook social media platformen bedoeld. Al deze platformen moeten zich houden aan de vuistregels van de ACM.

Vuistregels voor consumentenbescherming

De vuistregels zijn bedoeld om consumentenrechten te beschermen. Ook wanneer zij handelen via platforms. De vuistregels zijn gebaseerd op de algemene regels over oneerlijke handelspraktijken en andere consumentenrechten. Volgens de vuistregels moeten platformen:

• beschrijven wat hun rol is en waar de consument voor bij hen wel en niet terecht kan
• altijd laten weten wie ze zijn en hoe ze te bereiken zijn
• aanbieders die via het platform handelen de gelegenheid bieden hun identiteit en contactgegevens weer te geven
• aan de consument uitleggen welke rechten hij niet heeft en welke consequenties dat kan hebben, als hij via het platform handelt met een niet professionele partij.
• duidelijk vermelden wie retourzendingen afhandelt (de verkoper of het platform)

Opvallend is dat je als platform ook een soort opvoedende functie hebt voor de professionele aanbieders die handelen op jouw platform. Zo moet je volgens de vuistregels controleren op naleving van consumentenrechten door de aanbieders. En als zij niet voldoen, moet je daar ook consequenties aan verbinden. Maar ook voordat je een aanbieder toelaat, moet je een check doen op de voorwaarden van zo’n aanbieder.

Regels over beïnvloeden

De vuistregels zijn een aanvulling op de regels die begin dit jaar zijn opgenomen in de leidraad online consument van de ACM. Deze leidraad is opgesteld om de grens te duiden voor tactieken die worden ingezet om het online gedrag van consumenten te beïnvloeden. De vraag die hierin centraal staat is: Waar gaat verleiden over in misleiden? In de leidraad worden een aantal regels gesteld, waaronder:

• Wees duidelijk en begrijpelijk, voor jouw publiek
• Vermeld de volledige prijs en kosten
• Geef uitleg over de personalisatie of algoritmes die worden gebruikt voor het aanbod
• Vermeld duidelijk voor welke reviews u betaald heeft
• Gebruik het woord gratis alleen voor producten die echt gratis zijn en waarvoor dus ook niet met persoonsgegevens wordt betaald
• Wees eerlijk over het beschikbaar aanbod. Als er voldoende op voorraad is, zeg dan niet ‘bijna op’ of ‘beslis snel’

De leidraad en de vuistregels helpen je op weg om jouw webshop en platform eerlijk in te richten. Een noodzakelijk naslagwerk voor ieder e-commerce team. Want dat er in Nederland vaak consequenties zijn voor het niet naleven van de regels is inmiddels bekend. Ook in dit geval kan de ACM handhavend optreden.